สภาพปัจจุบัน
สภาพพื้นที่ของสถานศึกษา
โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ มีที่ดิน จำนวน 2 แปลง ดังนี้
แปลงที่ 1 คือ ที่ตั้งของโรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ และอาคารต่าง ๆ มีเนื้อที่ 84 ไร่ 54 ตารางวา
แปลงที่ 2 คือ ที่ตั้งหอพักผู้เรียน บ้านพักครู และพื้นที่เกษตร อยู่ติดสนามบินด้านทิศใต้ มีเนื้อที่ 8 ไร่ 2 งาน 95 ตารางวา
โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ มีอาคารเรียนทั้งหมด 4 อาคาร คือ อาคารฉัฐราชบารมี (อาคาร 1) อาคารธีรราชธิดา (อาคาร 2) อาคารเจ้าฟ้าอุปถัมภ์ฯ (อาคาร 3) และอาคารนีลเศวต (อาคาร 4) โดยมีห้องเรียนรวมทั้งสิ้น 48 ห้องเรียน และมีอาคารชั่วคราว อาคารประกอบต่าง ๆ
ประวัติสถานศึกษาโดยย่อ
โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ เดิมเรียกว่า “โรงเรียนหลวง” เปิดทำการสอนครั้งแรกราวปี
พ.ศ. 2445 โดยอาศัยศาลากลางเวียงซึ่งเป็นที่ซื้อขายข้าวสารเป็นสถานที่เรียน ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของโรงแรมเมธี
พ.ศ. 2450 ได้ย้ายสถานที่ไปอยู่ใต้ถุนวัดพระนอน
พ.ศ. 2457 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานนามโรงเรียนประจำจังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยในตอนท้ายของหน้าที่ 2 ข้อความ “ให้ชื่อห้องสอนศึกษา” นั้น เป็นลายพระหัตถ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ร.๖ ศ.๔/๕๗ เรื่อง โรงเรียนห้องสอนศึกษา (๓ – ๖ สิงหาคม ๒๔๕๗))
พ.ศ. 2478 ได้ย้ายสถานศึกษาจากหลังวัดจองกลางมาอยู่ที่สำนักงานเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอนในปัจจุบัน
พ.ศ. 2483 ได้ยกอาคารเรียนถาวรให้ทางราชการจัดตั้งสุขศาลาและได้ย้ายไปตั้งสถานศึกษาอยู่ข้างสนามบินด้านทิศใต้ ซึ่งปัจจุบันให้เป็นสถานที่ตั้งบ้านพักครูโรงเรียนห้องสอนศึกษา
พ.ศ. 2502 ได้งบประมาณสร้างอาคารเรียนโดยนำไปสร้างในบริเวณของโรงเรียนการช่าง ซึ่งอยู่ด้านทิศเหนือของสนามบินมีเนื้อที่ประมาณ 20 ไร่
พ.ศ. 2506 กรมสามัญได้อนุมัติให้เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 แผนกวิทยาศาสตร์
พ.ศ. 2511 ได้รับอนุมัติจากกรมสามัญศึกษา ให้ย้ายสถานศึกษามาในที่ตั้ง ปัจจุบันเนื่องจากว่าที่ตั้งเดิมนั้นมีการปรับปรุงสนามบิน ซึ่งเป็นเสมือนหนึ่งกำแพงกั้นระหว่าง ตัวเมืองกับสถานศึกษา ทั้งครูและนักเรียนต้องเดินผ่านสนามบิน จึงเป็นการไม่เหมาะสมที่สถานศึกษาจะตั้งอยู่ในที่เดิม
พ.ศ. 2513 กรมฯ ได้อนุมัติโครงการย้ายสถานศึกษามาในที่ตั้งปัจจุบัน
วันที่ 12 ธันวาคม 2515 จึงได้ย้ายมาเรียนที่อาคารแห่งใหม่ในที่ตั้งปัจจุบัน
ข้อมูลสภาพชุมชนโดยรวม
ลักษณะของสถานศึกษาตั้งอยู่ในเขตเทศบาลเมืองแม่ฮ่องสอน ตำบลจองคำ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีประชากรประมาณ 6,968 คน เป็นชาย 3,431 คน หญิง 3,537 คน ความหนาแน่นของประชากร 1,161.33 คนต่อตารางกิโลเมตร จำนวนบ้าน 4,503 หลังคาเรือน แบ่งออกเป็นชุมชนหรือเรียกว่า ป๊อก จำนวน 6 ชุมชน ส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง สภาพเศรษฐกิจค่อนข้างยากจน ชุมชนมีความสัมพันธ์ค่อนข้างดี แต่มีส่วนร่วมในการบริหารจัดการศึกษาค่อนข้างน้อย สภาพชุมชนมีการแพร่ของยาเสพติดน้อยมาก สภาพชุมชนรอบบริเวณ มีลักษณะชุมชนเมือง มีสถานที่ราชการ ร้านค้า สำนักงาน เอกชน วัด และบ้านพักที่อาศัยของประชาชนอาชีพที่สำคัญ คือ รับจ้างทั่วไป เกษตรกร ค้าขาย ข้าราชการ ทางสถานศึกษาได้จัดการการสอนให้สอดคล้องกับสภาพท้องถิ่นเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างเหมาะสมกับผู้เรียนจึงใช้แหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่ในท้องถิ่น
ส่วนด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นนั้น ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีความสามารถด้านศิลปวัฒนธรรมประเพณีในท้องถิ่น ได้แก่ ภาษาไทใหญ่ ศิลปะการแสดง ฟ้อนรูปสัตว์ รำหม่องส่วยยี รำไต การทำขนมและอาหารไทใหญ่ การแกะลายสังกะสี
โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาสิริโสภาพัณณวดี ชื่อย่อ โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาแม่ฮ่องสอน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่เลขที่ 1/17 ถนนขุนลุมประพาส ตำบลจองคำ อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เปิดสอนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 – 6 จำนวน 43 ห้องเรียน
1. ข้อมูลทั่วไป
1) โทรศัพท์. 053-612079 เบอร์แฟกซ์ 053-611349
2) E-mail hongsonsuksa.officer@gmail.com
3) ตราสัญลักษณ์ของโรงเรียน
พระชฎามหากฐินและอุณาโลมสัญลักษณ์พระนามย่อ พ.ร. ของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระองค์ทรงอุปการะกิจการของสถาบันการศึกษาอันเกี่ยวเนื่องกับพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ช้าง – สัญลักษณ์ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนซึ่งเคยเป็นสถานที่ฝึกช้าง
พระธาตุ – พระธาตุดอยกองมู อันเป็นสิ่งเคารพสักการะของชาวจังหวัดแม่ฮ่องสอน
รัศมี – สัญลักษณ์ของแสงสว่างแห่งปัญญา
4) สีประจำโรงเรียน ขาว – เขียว
5) อักษรย่อของโรงเรียน ห.ศ.
2. อาคารสถานที่
1) อาคารเรียน
1. อาคารเรียนแบบ318ล จำนวน 1 หลัง
2. อาคารเรียนแบบ316 จำนวน 1 หลัง
3. อาคารเรียนแบบ216 จำนวน 1 หลัง
4. อาคารเรียนชั่วคราว จำนวน 1 หลัง
5. อาคารเรียนแบบ324ล/55ข จำนวน 1 หลัง
2) อาคารประกอบ
1. อาคารหอประชุม(โรงอาหาร) จำนวน 1 หลัง
2. อาคารหอประชุม“บูญชู ตรีทอง” จำนวน 1 หลัง
3. อาคารเฉลิมพระเกียรติ (อาคารอาเซียน) จำนวน 1 หลัง
4. อาคารห้องสมุด จำนวน 1 หลัง
5. โรงฝึกงาน (คหกรรม) จำนวน 1 หลัง
6. โรงฝึกงาน(ดนตรี–ศิลปะ) จำนวน 1 หลัง
7. โรงฝึกงาน(งานไม้-โลหะ) จำนวน 1 หลัง
8. อาคารเพื่อนเตือนเพื่อน จำนวน 1 หลัง
9. บ้านพักครู จำนวน 18 หลัง
10. บ้านพักภารโรง จำนวน 2 หลัง
11. ห้องน้ำนักเรียน จำนวน 9 หลัง
12. โรงจอดรถ จำนวน 1 หลัง
13.ศาลา จำนวน11 หลัง
14. หอพักนักเรียน จำนวน 3 หลัง
3) พื้นที่ของโรงเรียน
โรงเรียนห้องสอนศึกษา ในพระอุปถัมภ์ฯ มีที่ดิน จำนวน 2 แปลง แปลงที่ 1 คือ สถานที่ตั้งโรงเรียนและอาคารต่าง ๆ มีเนื้อที่ 84 ไร่ 2 งาน 51 ตารางวา แปลงที่ 2 อยู่ติดสนามบินด้านทิศใต้เป็นที่ตั้งบ้านพักครูและพื้นที่เกษตร มีเนื้อที่ 8 ไร่ 2 งาน 95 ตารางวา